Menenjit hastalığını geçirip sağlığına kavuşan bireylerde birçok hasar ve etki kalmaktadır. Bu etkilere sekel adı verilmektedir. Bunlar arasında nörolojik etkiler, kas etkileri, hayat kalitesindeki etkiler, duyusal bozukluklar ve daha niceleri bulunmaktadır. Bu yazımızda bir bilimsel çalışmanın ortaya çıkardığı bazı gerçeklerden söz edeceğiz.
Hollanda'da yapılan bir araştırmada, araştırma tarihinden 1 ila 5 yıl önce toplumdan geçişli pnömokok menenjiti geçiren ve kurtulan hastalar ile bu hastaların sağlıklı yakınları, bazı parametreler üzerinden değerlendirilmiş. Bu parametreler nörolojik ve bilişsel performans skorlamaları üzerinden yapılmış. Sonuçların menenjit hastalığının güncel olarak bilinen yıkıcı etkisini doğrular nitelikte olduğunu söylemiş olalım.
80 adet menenjit geçirmiş ve atlatmış olan birey ile 69 adet sağlıklı hasta yakınının (kontrol grubu) incelendiği çalışmada hastalığın başlangıcından ortalama olarak 2 yıl sonra tüm hastaların %34'ünde kalıcı nörolojik etkilenim gerçekleştiği belirtilmiş. Bu oran gerçekten fazla. En çok etkilenim %27 ile duyma kaybı olmuş.
Nörolojik değerlendirmede hasta grubu kontrol grubundan daha kötü skorlar almış. (p=0.008) Bu değerlendirmede farkındalık, bilişsel refleksler, esneklik, koordinasyon gibi faktörler göz önüne alınmış. Farkındalık ve hazırda bulunuşluk kontrol grubuna göre daha kötü skorlar almış. (p=0.011) Aynı şekilde bilişsel esneklik ve yeni fikirlere adaptasyon yeteneklerinde de daha kötü skorlar gözlenmiş. (p=0.027)
Bilişsel bozukluk, hastalığı geçirmiş olanların %14'ünde tespit edilmiş. Bilişsel fonksiyonların tüm alt gruplarında daha kötü skorlar gözlenmiş. En çok kayıp görülenler; bilişsel hız kaybı (%71), dikkat kaybı (%60) ve hafıza kaybı (%61) olmuş.
Menenjit hastalığı elbette sadece bilişsel kayıplara neden olmuyor. Hayat kalitesine olan etkileri de aynı derecede yıkıcı. Çalışmada gösterildiği üzere hayat kalitesinin tümünde %15'lik bir düşüş rapor edilmiş. Sosyal hayata katılım %19 oranında azalmış veya etkilenmiş. Kişinin sağlıklarına olan algı bozukluğu ise %11 olarak rapor edilmiş.
Yani menenjit geçiren hastalar sadece nörolojik olarak etkilenmekle kalmayıp eski sosyal hayatlarına veya hayat rutinlerine de geri dönmekte sorunlar yaşamakta. Bu bilgiden yola çıkarak, menenjit geçiren hastalara sadece medikal destek vermektense sosyal ve ruhsal danışmanlık da verilmesinin önemli olduğu söylenebilir.
Menenjit hastalığının yol açabileceği birçok sorun olduğu zaten bilinmekteydi. Yine de yeni yapılan araştırmalarda da bu olgunun defalarca ispat ediliyor olmasının, menenjite karşı daha sıkı önlemler alınması gerektiğinin bir işareti olduğunu düşünüyoruz. Unutmayın, menenjit öldürücü olmasına karşı önlenebilir de bir hastalıktır.