Hac İbadeti ve Menenjit

Yazarlar: Sude Gümüşsoy ve Selenay Somunkıran

Bu yazı menenjit hakkında genel bir bilgilendirme sağlamaktadır. Eğer menenjit bulgularından şüpheleniyorsanız lütfen en yakın sağlık kuruluşuna zaman kaybetmeden başvurunuz. Bu site doktor tavsiyesi yerini almamaktadır.

Meningokoksal hastalık görülme sıklığı, dünyada Sahra altı Afrika olarak adlandırılan Afrika kıtasının ortasında -diğer adıyla Menenjit Kuşağında- en yüksektir. Özellikle bu bölgeden olmak üzere diğer ülkelerden Mekke'ye gelen milyonlarca hac ve umre ziyaretçisinin bulunduğu kalabalık topluluklar, önleyici tedbirlerin alınmaması durumunda meningokok hastalığının bulaşması ve yayılması için uygun ortam oluşturmaktadır.

Sahra altı Afrika’da yüzyıldan daha uzun zamandır tekrarlayan ve patlama tarzında meningokok salgınları yaşanmaktadır. Neisseria Meningitidis bakterisinin bilinen 12 alt grubu vardır. Bu epidemilerde esas sorumlu olan serogrup A olmakla beraber serogrup B,C,Y ve W135 ile endemik hastalık görülebilir. Dünyada son zamanlarda serogrup W135’ e bağlı olgularda artış görülmekte olup bunun hacca gidenlerle ilişkili olduğu bulunmuştur.

Her yıl tüm dünyadan yaklaşık 2 milyon hacı Mekke’ye gitmekte ve bu tek bir alan Meningokoksal taşıyıcılığın geçişinde ideal bir ortam olarak rol oynamaktadır. Bu geri dönen hacılar nedeniyle de meningokoksal hastalık dünya çapında yayılmıştır.

Büyük bir serogrup A meningokoksal hastalık epidemisi 1980’lerde meydana gelmiştir. Bu epidemiden sonra hacılar, Suudi Arabistan’a girişten önce bivalan (A ve C) meningokokal polisakkarit aşısı ile aşılanmışlardır. Serogrup W135 meningokok enfeksiyonları ise ilk kez 2000-2001 yıllarında Suudi Arabistan’da hac sırasında epidemi şeklinde karşımıza çıkmıştır.

Suudi Arabistan’dan Avrupa’ya dönen hacılar arasında 2000 yılında serogrup W135 ile klonal bir salgın meydana gelmiştir. Daha sonra 2001 yılında ise grup W135 ile salgın Nijerya ve Burkino Faso’da meydana gelmiştir. Bu nedenle hacılara girişte uygulanan aşı kuadrivalan (A,C,W135 VE Y) meningokoksal polisakkarit aşısı olarak 2002’de değiştirilmiştir.

Hastalığa karşı aşı uygulaması meningokok enfeksiyonlarından korunmada en önemli basamaktır. Suudi Arabistan tarafından hac, umre ve sezonluk çalışma için tüm ülkelerden gelen yetişkinlerin ve iki yaşından büyük çocukların dört bileşenli (ACYW135) aşıyla en az 1 doz aşılanmış olmaları istenen bir koşuldur. Aşı(ACW135Y-Tetanoz Toksoidi),Aşılama şeması; uygun aralıklarla yapılmış, 6 hafta–7 ay arası bebeklerde 3 doz, 7-12 ay arasında iki doz, 12 aydan büyüklerde tek doz şeklindedir. Koruyuculuğun sağlanması için doktorunuz tarafından önerilecek aşılama şemasının, Hac ve Umre ziyaretinden 10 gün öncesinde tamamlanması gerekmektedir.

Hacı adaylarının Suudi Arabistan vizesi alabilmeleri için “Menenjit ACYW135” aşısını yaptırmış olmaları zorunludur.

Ülkemizde de Sağlık Bakanlığı tarafından hac ve umre ziyaretine gidecek 2 yaşından büyük çocuklara ilave olarak 2 yaşında ve daha küçük çocukların da korunması için dört bileşenli konjuge meningokok aşısının uygulanması önerilmektedir. Koruyuculuğun sağlanması için doktorunuz tarafından önerilecek aşılama şemasının hac ve umre ziyaretinden 10 gün önce tamamlanması gerekmektedir.

Hac ve Umre’de Suudi Arabistan üç zorunlu aşı istemektedir (meningokok, polyomiyelit ve sarı humma). Meningokok aşısı tüm hacılarda zorunlu iken polyo ve sarı humma aşısı sadece riskli bölgelerden gelenler için zorunludur.

Kaynakça

• http://www.floradergisi.org/managete/fu_folder/2008-01/2008-13-1-044-046.pdf

• http://www.openaccess.hacettepe.edu.tr:8080/xmlui/handle/11655/808

• https://www.seyahatsagligi.gov.tr/site/HastalikDetay/Meningokok-Hastaligi#:~:text=Meningokok%20olarak%20ta%20bilinen%20Neisseria,(bakteriemi%20veya%20septisemi)%20i%C3%A7erir

• https://asi.saglik.gov.tr/asi-kimlere-yapilir/liste/31-hac-ve-umre-a%C5%9F%C4%B1lamalar%C4%B1.html

• https://www.journalagent.com/cocuk/pdfs/CD_19_2_51_59.pdf

• https://www.medicana.com.tr/saglik-rehberi-detay/12474/meningokok-asisi